Cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết

Hiện nay, Luật Hộ tịch năm 2014 và văn bản hướng dẫn liên quan không quy định về việc cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người đã chết. Điều này phần nào đã gây khó khăn trong việc thực hiện các hợp đồng; giao dịch dân sự trên thực tế khi cần xác nhận tình trạng của một người đã chết.

Theo Điều 2 thông tư 04/2020/TT-BTP quy định về ủy quyền đăng ký hộ tịch như sau:

Người yêu cầu cấp bản sao trích lục hộ tịch; cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân; yêu cầu đăng ký các việc hộ tịch theo quy định tại Điều 3 Luật hộ tịch được uỷ quyền cho người khác thực hiện thay;

Trừ trường hợp đăng ký kết hôn; đăng ký lại việc kết hôn; đăng ký nhận cha, mẹ, con thì không được ủy quyền cho người khác thực hiện; nhưng một bên có thể trực tiếp nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền; không phải có văn bản ủy quyền của bên còn lại.

Việc ủy quyền phải lập thành văn bản; được chứng thực theo quy định của pháp luật. Trường hợp người được ủy quyền là ông, bà; cha, mẹ; con, vợ, chồng; anh, chị, em ruột;của người ủy quyền thì văn bản ủy quyền không phải chứng thực.

Như vậy, người đã chết thì không thể trực tiếp cũng như không thể ủy quyền cho người khác để yêu cầu cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Nên khi có yêu cầu cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho người chết thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đã chết từng thường trú; sẽ từ chối việc cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân trong trường hợp này.

Nhưng thực tế lại có rất nhiều giao dịch công chứng cần đến giấy tờ này nhằm bảo đảm quyền lợi cho những người có liên quan. Do pháp luật chưa quy định về thủ tục người đã chết được xin xác nhận tình trạng hôn nhân, vì vậy, khi thực hiện giao dịch tại các tổ chức hành nghề công chứng có yêu cầu giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho một người đã chết thì có thể xác định theo các cách như sau:

Một là: Viết đơn xác nhận gửi đến Ủy ban nhân dân xã; phường; thị trấn nơi người đã chết thường trú khi còn sống để xin xác nhận nội dung như tổ chức công chứng yêu cầu;

Hai là: Đề nghị tổ chức công chứng gửi công văn xác minh đến Ủy ban nhân dân xã/phường/thị trấn nơi người đã chết từng thường trú khi còn sống để xác minh nội dung nêu trên.